Son Sayı
Sayı: 114 Yaz 2025
Editörden
Kıymetli Okurlar,
bilig’in 114. sayısını istifadenize sunmaktan mutluluk duymaktayız. Bu sayımızda, Türk dünyasına dair geniş bir perspektifle ele alınmış yedi araştırma makalesine yer verilmektedir. Makalelerde; İpek Yolu diplomasisinde hediyeleşme geleneğinden Macaristan’ın dış
politikasına, Zeki Velidi Togan’ın İl gazetesindeki yazılarından üniversite gençliğinin aile ve evliliğe dair tutumlarına, Edirne Gagauzlarından Japonya ve Türkiye’nin sığınmacı politikalarına ve Doğu Akdeniz’deki yaşanan gelişmelerin Kıbrıs basınına yansımasına kadar çok yönlü konular ele alınmaktadır.
Türkiye’de sosyal bilimler alanında SSCI’de dizinlenen sayılı dergilerden biri olan bilig, nitelikli akademik içeriği ve disiplinler arası yaklaşımıyla uluslararası görünürlüğünü artırmaya devam etmektedir. Bu doğrultuda sizlerle memnuniyet verici bir gelişmeyi paylaşmak isteriz: Clarivate Analytics tarafından yayımlanan 2024 Dergi Atıf Raporu (Journal Citation Report) verilerine göre dergimiz, etki faktörünü 0.2’den 0.4’e çıkarmış ve daha önce yer aldığı Q4 kategorisinden Q3 kategorisine yükselmiştir. Bu gelişme, yalnızca dergimizin akademik düzeydeki yükselişini değil, aynı zamanda Türk dünyası araştırmalarının uluslararası akademik çevrelerdeki karşılığını da göstermektedir. İngiltere, Hollanda, Rusya, Letonya, Yunanistan, İsviçre, Küba gibi Türkiye dışında çeşitli ülkelerde yayımlanan dergilerden gelen atıflar bu durumun en önemli göstergesidir. Daha önce de paylaştığımız gibi WoS’taki kayıp atıfların tespit edilmesi ve bu eksiklerin WoS’a bildirilerek atıfların tamamlanması derginin etki faktörünün doğru ölçülmesinde önem taşımaktadır. Hem işin teknik kısmının takip edilmesi hem de Yayın Kurulumuzun makale değerlendirme sürecinde yürüttüğü titiz çalışmalar neticesinde elde edilen bu başarı, siz değerli yazarlarımızın, hakemlerimizin ve okuyucularımızın katkılarıyla mümkün olmuştur.
Bu sayı ile gündeme aldığımız bir husus ise yayın ilkelerimizdeki kelime üst sınırıdır. Yazarlardan gelen talepler ve ihtiyaçlar doğrultusunda Yayın Kurulumuz Türkçe ve İngilizce kelime üst sınırını güncelleme kararı almıştır. Bu sayıdan itibaren kuralımız şöyledir: “Öz ve kaynakça dâhil Türkçe makaleler 8.000 (sekiz bin), İngilizce makaleler ise 10.000 (on bin) kelimeyi geçmemelidir. Makalenin başında, konuyu kısa ve öz biçimde ifade eden ve en fazla 200 kelimeden oluşan Türkçe ve İngilizce öz bulunmalıdır.”
Dergimizle ilgili gelişmelerin ve yeni sayımızın bilim dünyasına faydalı olmasını temenni eder, katkı sunan tüm araştırmacılara ve hakemlerimize teşekkür ederiz.
Prof. Dr. Fırat PURTAŞ
Editör
Başak Kuzakçı
İpek Yolu Diplomasisinde Hediye ve Hediyeleşme (IX-X. Yüzyıllar)Hediye statüsü altında emtia takasının toplumsal ve diplomatik yapıda etnografik modele göre tarihsel ve antropolojik analizi sosyal yapının, uluslararası münasebetlerin evrimsel sürecini
anlamlandırmaya büyük katkılar sunmaktadır. İpek Yolu’nda, MS IX-X. yüzyıllarda mütekamil bir hale gelen diplomasi-ticaret modelinde hediyeleşmenin sembolik ve kültürel değerinin tespiti,
İpek Yolu toplumları arasındaki geçişkenliği, ortak ticaret modeli inşa sürecini ve alışverişin sadece ticari değil kültürel ve dilsel sahada da sürdürüldüğünü açığa çıkarır. Hediye, İpek Yolu’nda
diplomatik ilişki kurmanın, ticari hareketliliğin bir bakıma insan ve emtia hareketliliğinin ön koşuluydu. Diplomatik mektupların itibarı ve elçilik kabulü, hediyeleşmenin maddi-sembolik
değeriyle şekillenmiş; dillerdeki ortak terimler, bu kültürel pratiği yansıtmıştır. Bu çalışma, etnografik ve tarihi temelde, Dunhuang yazmaları içinde yer alan diplomatik, ticari yahut şahsi mektuplar ve kayıtlar üzerinden Turfan merkezli olmak üzere İpek Yolu boyunca hediyeleşme geleneğinin toplumsal yapı, ticaret modeli ve diplomatik kaideler üzerindeki etkisini, hediyenin ortaya çıkardığı ekonomik değişimleri izah etme amacındadır.
Anahtar Kelimeler: İpek Yolu, hediye, ticaret, diplomasi, Turfan, Dunhuang
DOI : https://doi.org/10.12995/bilig.8258 [HTML]
Halit Hamzaoğlu
Central Asia and Organization of Turkic States in Hungarian Foreign PolicyIt can be noted that Hungary, led by Viktor Orbán, adopts a pragmatic approach when addressing international and regional issues. The Eastern Opening program, launched in 2010, was
an important strategic initiative that demonstrated Hungary’s pragmatic foreign policy approach. The strategy of Eastern Opening has sped up Hungary’s relationships with the Eastern
hemisphere and cleared the path for the development of efficient cooperation mechanisms. One of the main priorities in the Eastern Opening strategy has been to establish and develop
relationships with Central Asian states. Effective cooperation opportunities, particularly regarding energy security and transportation, have arisen in this context. The strategic framework of relations has further expanded with Hungary’s inclusion as an observer member of the Organization of Turkic States (OTS) in 2018.
Keywords: Central Asia, Eastern Opening, Hungary, OTS, Viktor Orbán
DOI : https://doi.org/10.12995/bilig.7873 [HTML]
Evrim Kaşıkçı
The Gagauz of EdirneThe environment provides by Pax Ottomana across the vast geography of the Ottoman Empire encouraged the coexistence of diverse ethnic and religious communities which contributed to
the development of a culture of coexistence and created a legacy whose traces are still felt. The Gagauz people were a part of the region’s rich Ottoman cultural heritage. However, their absence from records complicates researching their past.
This study, which was designed in the form of cultural analysis, aims to identify and map the pre-migration Gagauz settlements in Edirne region. The research data includes official records,
archives and bibliography and the examination of accessible maps to determine the settlements of the Gagauz community. The data were thematically transformed into findings, summarized
and interpreted according to their characteristics. As part of the study, charts and maps were produced to document the former and current names of the historical Gagauz settlements in Edirne region.
Keywords: The Gagauz of Edirne, migration, cultural heritage, cultural space, exchange
DOI : https://doi. org/10.12995/bilig.8080 [HTML]
Selahaddin Bayırkan
Doğu Akdeniz’de Yaşanan Gelişmelerin Kıbrıs ve Yenidüzen Gazetelerine Yansımalarının Karşılaştırmalı İncelenmesiEleştirel söylem analizi pek çok yaklaşımı içerisinde barındıran disiplinler arası bir kuramdır. Son otuz sene içerisinde pek çok çalışmanın içerisinde kendisine yer bulan eleştirel kuram analizi,
çalışmamızın teorik temeli olması nedeniyle önemlidir. Nitekim bu araştırma, medya söylemi çalışmalarında iktidarın varlığını irdelerken eleştirel söylem analizinin gizli ideolojileri çözmede
nasıl hayati bir rol oynadığını Doğu Akdeniz enerji krizi bağlamında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyet’nde yayımlanan Kıbrıs ve Yenidüzen gazetelerinin 2011 yılı başlıkları çerçevesinde
ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Çalışmada amaçlı örneklem yöntemi kullanılarak gazetelerinin manşet haberlerinde yer alan hükûmet politikaları haberlerine yoğunlaşılmıştır. Bahsi geçen
haberlere ilişkin yapılan tespitler, makro düzeyde eleştirel söylem analizi ile çözümlenmiştir. Kıbrıs gazetesinin Doğu Akdeniz’de yaşanan enerji krizi ile ilgili gelişmeleri ele alan çalışmaları
aktarırken kendi ideolojik çizgisine uygun olarak Türkiye’yi ön planda tuttuğu ve bu doğrultuda olumlu haberler yaptığı, Yenidüzen gazetesinde ise meselenin sadece Türkiye – GKRY arasında yaşanan bir kriz olarak verildiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Eleştirel Söylem Analizi, Söylem Analizi, Medya Söylemi, Doğu Akdeniz Enerji Krizi, KKTC, Kıbrıs Gazetesi, Yenidüzen Gazetesi
DOI : https://doi.org/10.12995/ bilig.8184 [HTML]
Emre Özsoy
Zeki Velidi Togan’ın İl Gazetesinde Yayımlanan Yazıları (1913-1914)Tarihçi, siyasetçi ve fikir adamı Zeki Velidi Togan, seksen yıllık ömrüne yüzlerce eser sığdırmış bir isimdir. Bugün Türkiye’de, Togan bibliyografyası üzerine çalışmalar yapılmakla birlikte bu
sürecin henüz sonuçlanmadığını söylemek mümkündür.
Bu çalışmada, Zeki Velidi Togan’ın ilk kalem tecrübeleri sayılabilecek yazıları üzerinde durulmaktadır. Bu kapsamda Petersburg’da yayımlanan İl gazetesindeki toplam on iki adet çalışmasının (1913-1914) tanıtımı ve incelenmesi yapılacaktır. Şimdiye kadar Türkiye’de konu edinilmeyen bu çalışmaların alanın ilgililerine sunulması ve Togan bibliyografyasına küçük de olsa bir katkı yapılması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Zeki Velidi Togan, İl Gazetesi, Fergana, Tatar Matbuatı, Çarlık Rusya, Ceditçilik
DOI : https://doi.org/10.12995/bilig.7901 [HTML]
Ebulfez Süleymanlı, Hüseyin Doğan & Aigerim Ashimova
Türk Cumhuriyetleri’nde Üniversite Gençliğinin Aile ve Evlilik Kurumuna İlişkin Değer ve TutumlarıBu çalışma, Türk Cumhuriyetleri’nde üniversite gençlerinin aile ve evlilik kurumuna yönelik tutumlarını ampirik düzeyde belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, nicel yöntem ve anket tekniği ile yürütülmüş olup, Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan, Türkiye, Özbekistan ve Rusya Federasyonu’na bağlı Başkurdistan Cumhuriyeti’nde lisans düzeyinde öğrenim gören 6.689 üniversite öğrencisini kapsamaktadır. Elde edilen bulgular, hızlı toplumsal dönüşümlere ve zihinsel değişimlere rağmen, üniversite gençliğinin aile ve evlilik kurumunu hâlâ toplumsal yapının temel bir unsuru olarak gördüklerini ortaya koymuştur. Özbekistan hariç, öğrencilerin büyük çoğunluğu görücü usulü evliliğe karşıdır. Ayrıca, gençlerin evlilik tercihlerinde aile onayına yüksek oranda önem verdikleri tespit edilmiştir. Bu durum, aile değerlerinin gücünü sürdürdüğünü göstermektedir. Üniversite müfredatına aile ve evlilikle ilgili derslerin dâhil edilmesi önerilmektedir. Gelecek araştırmalarda, bu tutumların sosyo-kültürel değişim süreçleriyle bağlantılı olarak niteliksel yöntemlerle incelenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Türk Cumhuriyetleri, aile, evlilik, üniversite öğrencileri, gençler
DOI : https://doi.org/10.12995/bilig.7645 [HTML]
Gökberk Durmaz, Mehmet Akif Kireçci & Gürol Baba
Reflections on the Interconnection Between Humanitarianism and National Identity in Asylum-Seeker Policies: A Comparative Analysis of Japan and TürkiyeThis study investigates the impact of humanitarianism and its practical application through humanitarian diplomacy on asylumseeker policies in Japan and Türkiye. It particularly focuses on
how these policies are interconnected with the national identities of the countries. Japan’s practices are characterized by a restrictive stance, rooted in its historical emphasis on a homogeneous society and post-WWII alignment with the United States. This alignment has fostered a conservative immigration policy that reflects broader Western values of controlled immigration and stringent vetting, prioritizing cultural cohesion over inclusivity. In contrast, Türkiye’s policies rely more on humanitarianism incorporating Turkic heritage and Islamic values, leading to a more inclusive stance towards asylum seekers, notably Syrian refugees, which is also a strategic response to regional instability and security concerns. The comparative analysis reveals how the interlink between humanitarianism and the national identity of each country influences their asylum policies by unfolding the reasons behind Japan’s restrictive approach contrasts with Türkiye’s more accommodating stance. Understanding these dynamics offers insights into how nations navigate asylum and immigration issues under the influence of humanitarianism and national identity.
Keywords: Japan, Türkiye, humanitarianism, national identity, asylumseeker, immigration
DOI : https://doi.org/10.12995/bilig.8343 [HTML]