ÖZET
Osmanlı İmparatorluğu’nun geniş coğrafyasında Pax Ottomana ile sağlanan ortam, farklı etnik ve dinî toplulukların bir arada yaşamasını teşvik etmiştir. Bu süreç, zamanla birlikte yaşama kültürünün oluşmasına katkı sağlamış ve günümüzde izleri hissedilmeye devam eden bir miras oluşturmuştur. Edirne’de yaşamış olan Gagauzlar da bölgedeki zengin Osmanlı kültür mirasının bir parçasıdır. Ancak, kaynaklarda Gagauz olarak kayıt altına alınmamış olmaları, geçmişlerini araştırmayı zorlaştırmaktadır.
Nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan kültür analizi biçiminde desenlenen bu çalışma, Edirne bölgesindeki göç öncesi Gagauz yerleşimlerini tespit etmeyi ve haritalandırmayı amaçlamaktadır. Araştırma verileri, Osmanlı dönemi ve günümüzde ulaşılabilen haritaların incelenmesi, bu haritalardaki yerleşim ve yerleşimcilere ilişkin resmî kayıt, arşiv ve farklı ülke alan yazınlarındaki kaynakça taramalarını içermektedir. Elde edilen veriler özelliklerine göre tematik olarak bulgulara dönüştürülmüş, özetlenmiş ve yorumlanmıştır. Çalışma kapsamında, günümüz uluslararası sınırları ve ülke idari bölümleri göz önünde bulundurularak, Edirne bölgesindeki tarihi Gagauz yerleşimlerinin kaynaklarda yer alan eski ve yeni adlarını da içeren tablolar ve haritalar oluşturulmuştur.
ABSTRACT
The environment provides by Pax Ottomana across the vast geography of the Ottoman Empire encouraged the coexistence of diverse ethnic and religious communities which contributed to
the development of a culture of coexistence and created a legacy whose traces are still felt. The Gagauz people were a part of the region’s rich Ottoman cultural heritage. However, their absence from records complicates researching their past.
This study, which was designed in the form of cultural analysis, aims to identify and map the pre-migration Gagauz settlements in Edirne region. The research data includes official records,
archives and bibliography and the examination of accessible maps to determine the settlements of the Gagauz community. The data were thematically transformed into findings, summarized
and interpreted according to their characteristics. As part of the study, charts and maps were produced to document the former and current names of the historical Gagauz settlements in Edirne region.
ANAHTAR KELİMELER: Edirne Gagauzları, göç, kültürel miras, kültürel mekân, mübadele
KEYWORDS: The Gagauz of Edirne, migration, cultural heritage, cultural space, exchange