Bir Mikro Tarih Anlatısı Olarak Ahtem Seitablayev Sineması’nda Kırım Tatar Toplumunun Temsili


Representation of the Crimean Tatar Community in the Akhtem Seitablayev’s Cinema as a Micro History Tale


Selin Süar Oral


ÖZET
1990’lardan itibaren kimlik kavramının birçok disipline etki etmesi sonucu gündelik olayların ve sıradan insanlarının hikayelerinin anlatıldığı; makro anlatıda ötekileştirilen, edilgen kılınan veya yok sayılan yerel kültürlerin ve farklı kimliklerin temsillerinin dolaşıma sokulduğu bir süreç başlamıştır. Bir iletişim biçimi ve popüler medya ürünü olarak sinema, kitlesel ve tecimsel boyutu nedeniyle makro tarih anlatısı üzerinden ilerleyerek hâkim ideolojilerin etkileriyle yapılandırılmış, ancak bağımsız sinemanın yükselişe geçmesiyle birlikte yeni temsil olanakları ortaya çıkmıştır. Bu çalışma, sinema alanyazınında alternatif bir söylem oluşturarak mikro tarih anlatısı kuran Ahtem Seitablayev’in yönetmenliğini üstlendiği Kaytarma (Khaytarma/ Хайтарма) ve Başkasının Duası (Chuzhaya Molitva/ Чужа Молитва) filmleri üzerinden Kırım-Tatar toplumunun popüler medyadaki temsiline odaklanmakta ve toplumun baskın kültürel yapısını eleştirel bir söylemle analiz etmeye çalışmaktadır. Amaçlı örnekleme olarak seçilen filmler, yönetmenin İkinci Dünya Savaşı esnasında Kırım Tatar halkının üstlendiği roller açısından resmi tarih alanında bilinmeyen öykülere ışık tutması sayesinde egemen söylemin dışında kalan mikro tarih anlatısına zemin oluşturmaktadır.


ABSTRACT
Since the 1990s, because of the concept of identity affecting many disciplines, daily events and the stories of ordinary people have been told, and in the macro narrative, a process has begun in which representations of local cultures and different identities that are marginalized, passivated, or ignored are put into circulation. Cinema, as a form of communication and popular media product, has been structured with the effects of dominant ideologies by advancing through the macro history narrative due to its mass and commercial dimension, but with the rise of independent cinema, new representation opportunities have emerged. This study focuses on the representation of the Crimean Tatar society in the popular media through the films Kaytarma (Khaytarma / Хайтарма) and Someone Else’s Prayer (Chuzhaya Molitva / Чужа Молитва), directed by Akhtem Seitablayev, who established a micro-history narrative by creating an alternative discourse in the cinema literature and then tries to analyze the dominant cultural structure of the society with a critical discourse. The films selected as the purposive sampling form the basis for a micro-history narrative that falls outside the dominant discourse, where the director sheds light on unknown stories in the official history in terms of the roles of the Crimean Tatar people during the Second World War.


ANAHTAR KELİMELER: Kültürel iletişim, Mikro tarih, Kırım Tatar, sinema, kimlik, temsil.


KEYWORDS: Cultural communication, micro history, Crimean Tatar, cinema, identity, representation.


DOI :  [PDF]