ÖZET
Bu araştırmanın amacı Türk Cumhuriyetlerinde yükseköğretim öğrencilerinin öğrenmeye ilişkin tutumlarını birincil düzeyde etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve Türk Cumhuriyetleri arasında bir karşılaştırma yapılmasıdır. Araştırmada nicel metodolojiden yararlanılmış ve kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya beş farklı Türk Cumhuriyetinden (Türkiye, Kazakistan, Özbekistan, Azerbaycan ve Kırgızistan) toplam 1868 yükseköğretim öğrencisi katılmıştır. Türkmenistan’daki öğrencilere ulaşılamadığı için örnekleme dâhil edilmemiştir. Veriler “Öğrenmeye Yönelik Tutum Ölçeği (ÖYTÖ)” ile elde edilmiş ve SPSS ile analiz edilmiştir. Bulgulara göre beş farklı Türk Cumhuriyeti içinde yükseköğretim öğrencileri arasında öğrenmeye yönelik tutumu en yüksek olan öğrenciler Özbekistan’da iken en düşük tutum düzeyi Kazakistan’dadır. Öğrenmeye yönelik tutumda ülkeler arasında anlamlı farklılıklar söz konusudur. CHAID analizi sonuçlarına göre Türk Cumhuriyetlerindeki yükseköğretim öğrencilerinin öğrenmeye ilişkin tutumlarını alanları ile ilgili akademik gelişmeleri takip etme, yeni şeyler öğrenme çabası, bireysel öğrenmelere ayrılan süre, düzenli kitap okuma çabası, başarı notu gibi değişkenler belirlemektedir. Özellikle, öğrencilerin öğrenme tutumlarını iyileştirecek desteklerin sağlanması, eğitim ekosistemlerinde öğrenme alanlarının genişletilmesi yarar sağlayabilir.
ABSTRACT
The aim of this study is to determine the factors affecting university students’ attitudes towards learning at the primary level in the Turkic Republics and to make a comparison between the
Turkic Republics. The study used quantitative methodology and a cross-sectional survey model. A total of 1868 university students from five different Turkic Republics (Turkey, Kazakhstan,
Uzbekistan, Azerbaijan, and Kyrgyzstan) participated in the study. Students in Turkmenistan were not included in the sample as they could not be contacted. Data were collected using the
Attitude Towards Learning Scale (ATLS) and analysed using SPSS. According to the results, the students with the highest attitude towards learning among higher education students in
five different Turkic republics are in Uzbekistan, while the lowest attitude level is in Kazakhstan. There are significant differences in attitudes towards learning between countries. According to the results of the CHAID analysis, the attitudes of higher education students in the Turkic Republics towards learning are determined by variables such as following academic developments related to their fields, striving to learn new things, time allocated for individual learning, regular reading of books, and performance level. In particular, providing support to improve students’ attitudes towards learning and expanding learning areas in educational ecosystems can be beneficial.
ANAHTAR KELİMELER: Türk Cumhuriyetleri, yükseköğretim, öğrenme tutumu, öğrenme motivasyonu, akademik başarı.
KEYWORDS: Turkic Republics, higher education, attitude towards learning, learning motivation, academic success