ÖZET
Türkistan adı geçmişte farklı coğrafi sınırları içine alan bölgeleri tanımlamak için kullanılmakla birlikte bu çalışmada, “Rus Türkistan”ı olarak Rus Çarlığı tarafından oluşturulan Türkistan Askerî Valiliği ile mekân sınırlandırması yapılmıştır. XIX. yüzyılın ikinci çeyreğinde işgallerle oluşmaya başlayan Türkistan Askerî Valiliğinin sınırları Rus Çarlığı’nın yıkılışına kadar (1917) korunmuş; 1897 Çarlık kanunnamesi süreci de dâhil meydana gelen değişimler göz önünde bulundurulmuştur. İlk etapta valiliğin sınırları Sirderya ve Yedisu (Almata/Vernıy) Askerî Mıntıka idarelerinin kurulması ile resmen şekillenmeye başlamıştır. Daha sonra işgal ve ilhak alanları genişledikçe yeni oluşturulan askerî mıntıka idareleri askerî eyalet ve vilayetlere dönüştürülmüştür. 1865’te kurulan Türkistan Askerî Eyaleti, 1867’de Türkistan Askerî Valiliğine evirilmiş, kendi içerisinde eyalet ve vilayetlere ayrılmıştır. Dolayısıyla Valiliğin idari ve coğrafi taksimatında XIX. yüzyılın sonuna kadar (1897) sürekli bir değişim söz konusu olmuştur.
ABSTRACT
Although the name of Turkestan was used for describing the regions that included various geographical borders in the past, this study limits the geography with the Turkestan Military Governorate, which is also called as “Russian Turkestan” in the literature. The Turkestan Military Governorate began to be created in the second quarter of the 19th century as an administrative unit and its borders were preserved until the collapse of the Russian Empire in 1917. The changes implemented until the imperial decree in 1897 was also taken into consideration. At the first stage, the borders of the Governorate began to be formed officially with the establishment of Sirderya and Yedisu (Almaty/Verniy) regional military administrations. Later, as Russian invasion and annexation increased, newly established regional military administrations were transformed to military provinces and governorates. The Turkestan Military Province, which was created in 1865, was transformed to the Turkestan Military Governorate in 1867, and it was divided into provinces and governorates. Thus, there was continuous transformation in administrative and geographical division of the Governorate until 1897.
ANAHTAR KELİMELER: Türkistan, Türkistan Valiliği, Rus Çarlığı, ArcGis ArcMap, Türkistan Haritası, Sirderya, Yedisu.
KEYWORDS: Turkestan, Turkestan Governorate, Russian Empire, ArcMap, Turkestan Map, Sirderya, Yedisu.