ÖZET
Bu çalışmada 1924-1927 yılları arasında Sovyetler Birliği’nin Kırgızistan’daki politik eğitim faaliyetlerini ve Kahrolsun Cehalet Derneği’nin faaliyetlerini araştırmak amaçlanmıştır. Araştırmada doküman analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Bu tekniğe uygun şekilde öncelikle Kırgızistan Devlet Arşivi Müdürlüğü’nden (TSGA) gerekli izinler alınarak bahsi geçen döneme ait eğitimle ilgili belgeler toplanmış, literatür temelinde yorumlanmıştır. Sovyetler Birliği’nin ilk on yılı Sovyet ideologlarının Sovyet felsefesinin şekillenmesinde etkin bir şekilde rol oynadığı bir dönem olmuştur. Eğitim ve politika birleştirilerek, politik eğitim şeklinde tüm Sovyet topraklarında uygulanmıştır. Eğitim, Sovyetler Birliği için Sovyet vatandaşının ortaya çıkarılmasında bir araç olmuştur. Kırgız halkının değişim ve dönüşümü özel olarak yetiştirilen Kırgız eğitimcileri ile sağlanmaya çalışılmıştır. Tüm Kırgızistan topraklarında diğer yerlerde olduğu gibi topyekûn bir eğitim faaliyeti başlamış, bütün eğitim giderleri Merkezî Politik Eğitim Komisyonu tarafından karşılanmıştır. Kiril Alfabesini bilmeyen ve okuyamayan insanlara Sosyalist Sovyet ideolojisini anlatmanın mümkün olmadığı anlaşılarak, eğitim bütün
Kırgız topraklarında öncelikli konu olarak kabul edilmiştir.
ABSTRACT
In this study, it was aimed to investigate the political education activities and the activities of the Association of “Down with Illiteracy” of the Soviet Union in Kyrgyzstan between 1924-1927. In accordance with this technique, firstly, by obtaining the necessary permissions from the Kyrgyzstan State Archive Directorate (ЦГА), the documents related to education were collected and interpreted on the basis of the literature. The first decade of the Soviet Union was a period when Soviet ideologists played an active role in shaping Soviet philosophy. Education and policy were combined and
implemented in Soviet territory in the form of political education. Education has been a tool for the Soviet Union to uncover the Soviet citizen. The change and transformation of the Kyrgyz people has been tried to be provided by Kyrgyz educators specially trained. As in other places in the territory of Kyrgyzstan, a total educational activity started and all education expenses were covered by the Central Political Education Commission. It is understood that it is not possible to explain the Socialist Soviet ideology to people who do not know and cannot read the Cyrillic alphabet, and education has been accepted as a priority in all Kyrgyz territory.
ANAHTAR KELİMELER: Politik eğitim, sosyalizm, Kırgız kültürü, Sovyet vatandaşı, propaganda.
KEYWORDS: Political education, socialism, Kyrgyz culture, Soviet citizen, propaganda.