ÖZET
Bir toplumun evren tasavvuru, düşünce sistemi ve dünyaya bakış açısını ortaya koyan atasözleri, kolektif bilincin somut yansımalarıdır. Söz konusu dil hazinesi, aynı zamanda içinde var olduğu kültüre mensup bireyin sosyal hayatını düzenleyen birtakım öğretileri zaman ve mekân ötesine taşıma gibi bir işleve de sahiptir. Bu çerçevede içinde bulunduğu kültürün kodlarını aktarma işleviyle gelecek nesillere, davranış biçimlerini de öğütlemektedir. Bu çalışmada, Türk atasözleri çağımız modern insanından sahip olması istenen 21. yüzyıl becerileri (yaratıcılık ve yenilikçilik, eleştirel düşünme ve problem çözme, iletişim, iş birliği) açısından incelenmiştir. Nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasının kullanıldığı bu araştırmanın inceleme nesnesini, Nurettin Albayrak’ın Türkiye Türkçesinde Atasözleri adlı eserinden alınmış 18837 atasözü oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında doküman incelemesi, çözümlenmesinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda Türk atasözlerinde en çok eleştirel düşünme ve problem çözme becerisi üzerinde durulduğu tespit edilmiştir. Eleştirel düşünme ve problem çözme becerisini sırayla iletişim, iş birliği ve yaratıcılık becerileri izlemektedir.
ABSTRACT
The concept of the universe, the thought system and the proverbs that reveal the perspective of the world are concrete reflections of collective consciousness. The mentioned language treasure also has the function of moving some of the teachings that regulate the social life of the individual within the the culture in which he/she exists beyond time and place. In this framework, it also advises future generations with the function of transferring the codes of the culture it is in. In this study, Turkish proverbs have been examined in terms of 21st century skills (creativity and innovation, critical thinking and problem solving, communication, collaboration) which are desired from the modern man of our age. The study object of this research, which uses case study from qualitative research designs, consists of 18837 proverbs taken from Turkish Proverbs of Nurettin Albayrak’s. Document analysis was used to collect the data, and content analysis was used to analyze the data. As a result of the study, it was determined that the critical thinking and problem solving skills were emphasized mostly in Turkish proverbs. Critical thinking and problem solving are followed by communication, collaboration and creativity skills respectively.
ANAHTAR KELİMELER: Atasözü, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, iş birliği.
KEYWORDS: Proverb, critical thinking, creative thinking, communication, collaboration.