ÖZET
20. yüzyıl başı, Çuvaşların kültürel değişim sürecinin en karmaşık olduğu tarihî dönemlerden biridir. G. F. Timofeyev, Simbir Çuvaş Öğretmen Okulundan mezun olmuş bir papaz / öğretmen olarak ilk görev bölgesi olan Tıhıryal ile ilgili kaleme aldığı notlarda bu döneme ışık tutmaktadır. Tatar, Çuvaş, Başkurt gibi Türk boyları ve Mordvin, Mari, Udmurt gibi Fin halkları ile Rusların birlikte yaşadığı Orta İdil bölgesi, etnik ve dinî ilişkiler bakımından dikkat çekicidir. Timofeyev, Çuvaş merkezli olarak bu halkların bir bölümü ile ilgili tespitlerde bulunmaktadır. Çuvaşların özellikle Ruslar ve Tatarlarla olan ilişkileri aynı zamanda onların Hristiyanlar ve Müslümanlarla olan ilişkileri olarak da değerlendirilir. Bu notlarda, günümüzde genelde hâkim olan bakış açısının tersini işaret eden dikkat çekici bilgiler yer almaktadır. Diğer yandan Hristiyanların ve kilisenin Çuvaşlara bakış açısı ile ilgili verdiği bilgiler de Çuvaşların 20. yüzyıl başında resmî olarak da olsa kabul ettikleri Hristiyanlıkla ilişkilerine eleştirel bir bakış açısı getirmektedir. Tatarlarla olan ilişkilerde yeni dinin henüz bir bariyer koyamadığı dikkat çeker. Bölgenin diğer etnik gruplarıyla ilgili çok az bilgi verilmektedir. Makalede temelde Müslüman-Tatar ve Hristiyan-Rus kültürleri arasında kalmış olan Çuvaşların bunlar ve diğer topluluklarla olan ilişkileri ve birbirlerini nasıl algıladıkları G.F. Timofeyev’in notları çerçevesinde değerlendirilmektedir.
ABSTRACT
The beginning of the 20th century is one of those in which Chuvashes experienced the most complicated cultural Exchange of their own. G.F Timofeyev as a graduate of Simbir Chuvash Teachers’ college and a as a priest/teacher shed a light on this era by his notes taken in his first place of duty Tıhıryal. The Middle-Volga region in which Russians lived with Turkish tribes as local Tatarians, Chuvashes, Bashkirs and Finnish people as Mordvin, Mari and Udmurt is very interesting with ethnical and religious relations. Timofeyev makes observations about some of these people out of the window of the Chuvashes. Their relations especially with Russians and the Tatarians are regarded as their relations with the Christians and Muslims. In these notes there are some remarkable notes just different from today’s point of view. And his notes about the Christians’ and the church’s point of view against the Chuvashes put forward some critical view to Christianity that the Chuvashes accepted as the official religion at the beginning of the 20th century. He remarks that the new religion did not put any barriers in front of their relations with the Tatarian. There is a little information about other ethnical groups. In this article the Chuvashes which have got stuck between Muslim-Tatarian and Christian-Russain cultures have been analysed for their relations with these two cultures and others and how they perceived each other under the light of G.F Timofeyev’s own notes.
ANAHTAR KELİMELER: G.F. Timofeyev, etnik-kültürel ilişkiler, Çuvaşlar ve Tatarlar, Ruslar.
KEYWORDS: G.F. Timofeyev, ethnic-cultural relations, Chuvashes and Tatarians, Russian People.