ÖZET
Moğolistan’da yeni keşfedilen yazıtlar Türkoloji camiasında heyecan uyandırmıştır. Bu yazıtların keşfini duyuran Uluslararası Tük Akademisi yetkilileri, yazıtların içeriği hakkında bazı bilgiler vermiş ve yazıttaki ifadelerde adı geçen kağanın kimliği konusunda bir tartışma başlatmıştır. Bu çalışmada, Çin kaynaklarından yararlanılarak Nomgon Yazıtı’ndaki “İnek yılı”, “Tengri oğlu” (Teŋri oγlu) ve “Kutlug Kagan” anahtar sözcükleriyle II. Gök Türk dönemi sınırları içinde, yazıtın sahibinin kim olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Neticede yazıtta anlatılan şahsın II. Gök Türk Kağanlığın kurucusu İlteriş Kağan değil, onun kardeşi ve ikinci
kağan olan Kapgan Kağan olduğu ortaya koyulmaya çalışılmıştır.
ABSTRACT
The newly discovered inscriptions in Mongolia have aroused excitement in the Turcology community. Announcing the discovery of these inscriptions, the officials of the International Turkish Academy informed the public about the content of the inscription and initiated a discussion about the identity of the khan mentioned in the inscription. In this paper, by using Chinese historical sources within the boundaries of the Second Turkic Khaganate period, the owner of the inscription is tried to be appointed with the keywords of “the year of cow”, the “Son of Heaven,” and “Qutlugh Kaghan” in the Nomgon Inscription. As a result, it has been revealed that the person described in the inscription was not the founder of the Second Turkic Khaganate Elterish Qaghan, but instead, second Qaghan and his brother Qapghan Qaghan.
ANAHTAR KELİMELER: Gök Türk Kağanlığı, İlteriş Kağan, Kapgan Kağan, Kutluk Kağan, Tian-nan, Nomgon Yazıtı.
KEYWORDS: Turkic Khaganate, Elterish Qaghan, Qapghan Qaghan, Qutlugh Kaghan, Tian-nan, Nomgon Inscription.