ÖZET
Bu çalışma, Filistin’de 1919 ile 1922 arasında yayınlanan Arapça ve İbranice beş gazetenin Türk Millî Mücadelesi’ne dair yorumlarını inceleyerek şu soruyu ele almaktadır: Filistin’de bu dönemde yayınlanan bazı önemli Arapça ve İbranice gazeteler Millî Mücadele’ye nasıl yaklaşıyorlardı ve benimsedikleri farklı tutumların ardında hangi nedenler yatmaktaydı? İncelemenin ortaya koyduğu üzere, Arapça gazetelerden el-Karmil ile Mirʾatü’ş-Şarḳ Kuvâyı Milliye’ye yakın ilgi göstererek hararetli bir destek veriyorlardı. Bu tutumlarının başlıca nedeni, aynı dönemde kurulup resmîleşme sürecinde olan İngiliz Mandası’na ve onun gerçekleştirmeyi taahhüt ettiği Balfour Deklarasyonu’na karşı duydukları endişeydi. Siyonizm’e onlar gibi muhalif olan Filisṭîn ise Birinci Dünya Savaşı ve sonrasında Şerif Hüseyin ve oğullarıyla hareket eden Hüseynî ailesine yakınlığı nedeniyle Millî Mücadele’ye karşı menfi olmasa bile çok daha mesafeli bir tutum benimsemişti. Diğer yandan İbranice gazeteler Do’ar ha-Yom ve Haaretz İngiliz Mandası’nın Anadolu’daki
savaş sonuçlanmadan yürürlüğe girmeyeceği hesabıyla sabırsızlanıyor, iki tarafın karşılıklı tavizlerde bulunmalarını ve Avrupa ülkelerinin barış için aracılık yapmasını salık veriyorlardı.
ABSTRACT
This study explores how the Turkish War of Independence was construed by five Arabic and Hebrew newspapers published in Palestine between 1919 and 1922, and addresses the following question: What attitudes did some important Arabic and Hebrew newspapers published in Palestine during this period adopt towards the Turkish War of Independence, and what were the reasons for the differences observed in their attitudes? As the analysis shows, two of the Arabic newspapers, al-Karmil and Mirʾat al-Sharḳ, displayed a close interest in and gave fervent support to the Turkish nationalist forces. The main reason for this was their concerns about the British Mandate, which was being established at the time, and particularly about the Balfour Declaration that the Mandate had undertaken to implement. As for Filasṭīn, similarly opposed to Zionism, it adopted a more aloof if not outright hostile attitude toward the Turkish War of Independence. The reason for this was its alignment with the Husseini family, who had made common cause with Sharif Hussein and his sons during World War I and its aftermath. On the other hand, the Hebrew newspapers Do’ar ha-Yom and Haaretz showed themselves impatient for the conclusion of peace, considering that the British Mandate would not come into effect until the peace agreement. Consequently, they kept urging that the two sides should make mutual concessions and that the European powers should mediate for peace.
ANAHTAR KELİMELER: Türk Millî Mücadelesi, Mustafa Kemal, Filistin, Arap Basını, İbrani Basını.
KEYWORDS: Turkish War of Independence, Mustafa Kemal, Palestine, Arabic Press, Hebrew Press.